سید محمدحسن میرجهانی

سید محمّدحسن طباطبائی میرجهانی محمدآبادی جَرقَویه‌ای اصفهانی مشهور به میرجهانی عالم شیعی قرن پانزدهم هجری است. میرجهانی از سادات اصفهان بود. نسب او به امام حسن مجتبی(ع) می‌رسد. میرجهانی از شاگردان سید ابوالحسن اصفهانی در نجف بود. از وی بیش از ۵۰ اثر در موضوعات مختلف بر جای مانده که کتاب جنة العاصمه درباره زندگانی حضرت زهرا(س) از مشهورترین آنان است. مرقد او در اصفهان در کنار آرامگاه علامه مجلسی است.

زندگی‌نامه

سیدحسن میرجهانی طباطبائی اصفهانی فرزند میر سیدعلی است که نسبش به امام حسن مجتبی(ع) می‌رسد. او دوشنبه ۲۲ ذی القعده سال ۱۳۱۹ق (۱۲۷۹ش) در جرقویه اصفهان متولد شد و در ۲۱ جمادی‌الثانی سال ۱۴۱۳ق مطابق ۱۳۷۱ش در اصفهان درگذشت و نزدیکِ آرامگاه علامه مجلسی (در کنار مسجد جامع اصفهان) به خاک سپرده شد.

کشف سیادت

میر جهانی سال‌ها، عمامه سفید بر سر داشت تا آنکه با اسناد مشخص شد از سادات است و در سال ۱۳۷۹ق در قم و توسط آیت‌الله بروجردی، عمامه سیاه بر سر نهاد. گفته شده که جد بزرگش، به نام میرجهان طباطبائی در زمان استیلای افاغنه بر اصفهان و قتل سادات، از ترس جان به همراه برادر خود موسوم به میر عماد لباس سیادت از تن در آورده، به صورت ناشناس به روستای حسن آباد جرقویه عُلیا مهاجرت می‌کند. فرزندان وی نیز به تبعیت از پدر، از لباس مخصوص سادات استفاده نمی‌کردند.

تحصیلات

سید محمدحسن در پنج سالگی به مکتب رفت و تا هفت سالگی قرآن، خواندن و نوشتن و برخی از کتاب‌های فارسی را فراگرفت. پس از آن به آموختن ادبیات عرب پرداخت. وی سپس به اصفهان رفت و به تحصیل علوم دینی پرداخت. مدتی نیز به نجف رفت و از محضر سید ابوالحسن اصفهانی بهره برد.

اساتید

برخی از اساتید او عبارتند از:

حضور در مشهد و تهران

میرجهانی پس از بازگشت از نجف، مدتی در اصفهان ماند و با مرگ پدرش به مشهد رفت و به‌مدت هفت سال در آن‌جا ماند و در آن سال‌ها از نزدیکان شیخ حسنعلی نخودکی اصفهانی بود. پس از آن به تهران آمد و جندین سال در این شهر به اقامه نماز جماعت، وعظ و ارشاد مردم و تألیف کتاب مشغول بود. وی پس انقلاب اسلامی ایران به اصفهان بازگشت.

ویژگی‌ها

به گفته محمد شریف‌رازی در کتاب گنجینه دانشمندان، میرجهانی در علوم غریبه، فنّ منبر و بیان احادیث و فضائل ائمه تبحر داشته و در مدح حضرت رسول(ص) و امامان معصوم و به‌ویژه امام زمان اشعار بسیار به عربی و فارسی سروده‌ است. آیت‌الله شبیری زنجانی گفته است که او گاه سخنانی بی‌اساس نقل می‌کرد که به‌هیچ‌وجه قابل پذیرش نیست و اطرافیانش نیز از او، سخنان غیرقابل قبولی نقل می‌کردند.

مبارزه با فرقه‌های انحرافی

یکی از اقدامات میرجهانی، مقابله با پیروان فرقه بهائیت در زواره بود. وی در این شهر با سخنرانی‌ها به مقابله با بهائیت برخاست و مردم را علیه بهائیان بسیج کرد. در نتیجه اهالی، ارتباط اقتصادی و اجتماعی خویش را با بهائیان قطع کردند و محافل بهایی‌ها را تعطیل کردند و بهائیان به مرور شهر را ترک کردند.

}}

آثار

میرجهانی آثاری درباره علائم ظهور و همچنین انساب سادات تدوین کرده است. برای وی بیش از ۵۰ اثر شمرده‌اند که کتاب جنة العاصمة مشهورتر از دیگر کتب اوست. علاوه بر آثار تاریخی و دینی، آثار علمی دیگری در فنون متنوع، چون رساله‌های متعددی در جفر، رمل و اسطرلاب و نجوم، رساله‌ای در ریاضیات، رساله‌ای در شیمی، رساله‌ای در طبّ قدیم، صمدیه منظوم و تقریرات درس سید ابوالحسن اصفهانی دارد که مجموع آثار وی به‌شمار می‌رود.

میرجهانی در شعر نیز دستی داشت و به زبان فارسی و عربی شعر می‌سرود. از وی دیوانی نیز بر جای مانده است:

پانویس

منابع

• شبیری زنجانی، سید موسی، جرعه‌ای از دریا، ج۲، مؤسسه کتاب‌شناسی شیعه، قم، ۱۳۹۰ش.
• میرجهانی، سیدحسن، جنة العاصمة، مشهد، بیت الزهراء، ۱۴۲۶ ق.
• کتاب نقد جاودان در احوالات سید محمد حسن میرجهانی، وب‌سایت مؤسسه خیریه فاطمیه اصفهان، تاریخ بازدید: ۵ آذر ۱۳۹۹ش.
• مبارزه با فرقه‌های انحرافی توسط آیت‌الله محمد حسن میرجهانی، سایت فرهیختگان، تاریخ بازدید: ۵ آذر ۱۳۹۹ش.

پیوند به بیرون